Makaleler
Milli gelir arttıkça olimpiyatlarda başarı artıyor mu?
- Şubat 6, 2013
- Yayınlayan: kigem
- Kategori: MAKALE

Olimpiyatlarla milli gelir arasında nasıl bir ilişki var? Bu konuda hazırlanan (ve henüz yayımlanan) teze göre milli gelirdeki yüzde 1’lik artış olimpiyatlardaki madalya sayısını ne kadar artırıyor?
Türkiye’nin olimpiyatlardaki başarısızlığı son günlerin tartışma konularından bir tanesi. Dünya krizinden en az etkilenen ülkelerden biri olan Türkiye olimpiyatlarda umduğunu bulamazken, İspanya, İtalya gibi krizle boğuşan ülkeler bile spor kültürlerinde zenginlikle madalya almaya devam ediyorlar. Peki olimpiyatlarda başarı ile milli gelir arasında bir korelasyon var mı? Yalova üniversitesi’den Doç.Dr Cem Saatçioğlu ve Ekonomist Dergisi’nin makro ekonomi uzmanı Orhan Karaca’nın ortaklaşa hazırladıkları çalışmaya göre milli gelirdeki yüzde 1’lik artışın olimpiyatlarda kazanılan madalya sayısını yüzde 0,27-0,63 arttırdığı ortaya çıkardı.
ÖZET
Bu çalışmada ekonomik gelişmenin uluslararası sportif başarı üzerindeki
etkisi araştırılmıştır. Sportif başarının ölçüsü olarak olimpiyat oyunlarında
kazanılan madalya sayısı kullanılmıştır. Atlanta 1996, Sidney 2000,
Atina 2004, Pekin 2008 yaz olimpiyat oyunları için yatay-kesit regresyon
analizleri yapılmıştır. Çalışmanın sonucu ekonomik gelişmenin sportif başarıyı
olumlu etkilediğini göstermektedir. Regresyon analizlerinin sonuçlarına
göre, reel kişi başına GSYİH’deki %1’lik artış, olimpiyatlarda kazanılan
madalya sayısını %0.27-0.63 arttırmaktadır.
5. Sonuç
Ülkelerin uluslararası alandaki sportif başarılarını nelerin belirlediği
konusunu araştıran literatürde ön plana çıkan faktörlerden biri ekonomik
gelişmişlik seviyesidir. Spor netice itibariyle bir yetenek meselesidir ama
yetenekli sporcuların keşfi ve yeteneklerinin geliştirilmesi bu alana altyapı
yatırımlarının yapılmasını gerektirmektedir. Teorik olarak, ekonomik açıdan
gelişmiş ülkelerin sportif altyapı yatırımlarına daha fazla kaynak aktarabilecekleri
ve böylece daha başarılı olabilecekleri öne sürülmektedir. Ayrıca
zengin ülkelerde eğitimde spora daha fazla yer verilmesi ve bireylerin spor
için ayıracak daha fazla boş zaman bulması olasılığının yüksek olmasının da
sportif başarıyı olumlu etkileyeceği kabul edilmektedir. Literatürdeki ampirik
çalışmaların çoğu da bu görüşü doğrulamakta ve ekonomik gelişmişlik
seviyesinin sportif başarıyı pozitif etkilediği sonucunu vermektedir.
Bu çalışmada ülkelerin ekonomik gelişmişlik seviyesinin uluslararası
alandaki sportif başarıları üzerindeki etkisi, Atlanta 1996, Sidney 2000, Atina 2004 ve Pekin 2008 yaz olimpiyat oyunlarında madalya kazanan ülkeler
üzerinden yapılan yatay-kesit regresyon analizleriyle araştırılmıştır. Bu dört
olimpiyatın herbiri için ayrı ayrı regresyon analizleri gerçekleştirilmiştir.
Ülkelerin bu olimpiyat oyunlarında kazandıkları madalya sayıları önce sadece
satınalma gücü paritesine göre hesaplanmış reel kişi başına GSYİH düzeyleri
ile regresyona sokulmuştur. Bu regresyon analizleri ekonomik gelişmişlik
seviyesinin tek başına sportif başarının %5-18’lik bir bölümünü
açıklayabildiğini ve de reel kişi başına GSYİH’deki %1’lik artışın ülkelerin
yaz olimpiyatlarında kazandığı madalya sayısını %0.27-0.48 arasında
arttırdığını göstermiştir. Daha sonra sportif başarı üzerinde etkili olan diğer
değişkenlerin eklenmesiyle regresyon analizleri tekrarlanmıştır. Kontrol değişkenlerinin
yer aldığı bu modeller de ekonomik gelişmişlik seviyesinin
sportif başarıyı istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde pozitif etkilediği sonucunu
vermiştir. Üstelik bu modellerde reel kişi başına GSYİH değişkeninin
katsayı büyüklükleri daha yüksek çıkmıştır. Kontrol değişkenlerinin yer
aldığı modellere göre, ülkelerin ekonomik gelişmişlik seviyesindeki %1’lik
artış sportif başarıyı %0.59-0.63 arasında yükseltmektedir.
Tüm modeller bir
arada ele alındığında ise ekonomik gelişmişlik seviyesindeki %1’lik artışın
ülkelerin uluslararası alandaki sportif başarısını %0.27-0.63 arasında yükselttiği
sonucu ortaya çıkmıştır.
Bu çalışmanın sonuçları literatürdeki teorik görüşler ve daha önce
yapılan ampirik çalışmaların sonuçlarıyla uyumludur. Çalışmanın sonuçları,
ekonomik gelişmenin uluslararası sportif başarının önemli belirleyicilerinden
biri olduğunu doğrulamaktadır
Ekleyen:Kigem
