MAKALE

İnsanlığı bekleyen asıl tehlike işsizlik

Yapay zeka konusu gündemden düşmüyor. Kimi canavar robotların insanlığı ele geçireceğini söylüyor. Kimi hayatımızı kolaylaştıracaklarını… Uzmanlar ise konunun abartıldığı konusunda hemfikir. Ortak söylemleri şu: Bir tehlike varsa bu, akıllı robotların dünyayı ele geçirmesi değil. Kalifiye olmayan kişileri işsiz bırakabilmesi olur.

yapay zeka, Levent Akın, Ethem Alpaydın, Cem Say, akıllı robotlar ve işsizlik

Canavar robotlar gelmeyecek, insanlığı bekleyen asıl tehlike işsizlik

Yapay Zekâ üzerine çalışmalarıyla tanınan Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü öğretim üyeleri Prof. Dr. Levent Akın, Prof. Dr. Ethem Alpaydın ve Prof. Dr. Cem Say, robotlar ve gelecek üzerine gündeme gelen son tartışmalar ışığında sorularımızı yanıtladılar.

Günümüzün en önemli tartışma konularından biri de Yapay Zekâ. Gün geçmiyor ki bu konu üzerine yeni bir tartışma başlatılmasın… Yapay Zekâ konusunda insanların hayatlarını kolaylaştırmasından tutun, robotların insan eliyle oluşturulmuş her şeyi ele geçirmesine kadar birbirine tamamen zıt senaryolar üretiliyor. Robotlar sayesinde geleceğin daha rahat ve kolay olacağına inananlarla felaket senaryoları yazanlar Yapay Zekâ konusunda sık sık karşı karşıya geliyor.

Biz de bu tartışmalar üzerine Boğaziçi Üniversitesi’nde Yapay Zekâ üzerine çalışan bilim insanlarına hem son tartışmaları hem de Yapay Zekâ ile ilgili genel görüşlerini sorduk. Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü öğretim üyeleri Prof. Dr. Levent Akın, Prof. Dr. Ethem Alpaydın ve Prof. Dr. Cem Say son tartışmalar ışığında sorularımızı yanıtladılar.

Son günlerde yerli-yabancı basında izlediğimiz tartışmalar genellikle yapay zekânın insanlık için tehlike arz edebileceğine dikkat çekiyor ve hayli spekülatif yorumlar içeriyor. Son olarak Facebook’un geliştirdiği iki Yapay Zekâ’nın kendi aralarında özel bir dil geliştirmesi sonucunda Facebook’un bu projenin fişini çekmesiyle konu yeniden gündeme geldi. Öncelikle ‘’Yapay Zekâ tehlikeli mi tehlikesiz mi’’ tartışmasında sizin görüşleriniz nelerdir?

Levent Akın

Öncelikle bu öykünün uydurulmuş olduğunun bilinmesi gerekiyor. Olayın aslı şöyle: Araştırmacılar insanlarla pazarlık yapabilecek bir Yapay Zekâ programı geliştirmek amacıyla yaptıkları bu çalışmada öğrenme sürecini hızlandırmak için aynı amaçla tasarlanmış iki yapay zekâ programını birbirleriyle İngilizce kullanarak pazarlık yaptırmışlar ve başarımlarını ödüllendirerek giderek daha iyi bir program elde etmeye çalışmışlardır. Çalışmada programların kullandıkları dilin İngilizce gramer kurallarına uymasını ödüllendirecek bir kural olmadığı için zamanla programlar kelimeleri insanların kullanmadığı şekilde kullanmaya başlamışlar. Bu durumda, çalışmada geliştirilecek sistemin insanlarla pazarlık edeceği için İngilizce kullanmayı zorunlu hale getirecek bir kural konarak çalışmaya devam edilmiş ve proje başarıyla sonuçlanmıştır. Yani fiş çekilmesi gibi bir durum olmamıştır. Yapay Zekânın kendi başına tehlikesi yoktur. Tehlike bence her araçta olduğu gibi kötü amaçla kullanılmasında olur. Bunu denetlemenin bir yolu Yapay Zekâ sistemlerine bir etik üst sistem yerleştirilerek, Yapay Zekâ sistemlerinin kendi kararlarını değerlendirmeden geçirerek uygulayıp, uygulamamaya karar vermesidir.

Ethem Alpaydın

Bu konu bence çok abartıldı. Üyesi olduğum Yapay Zekâ üstüne bilimsel tartışma listelerinde bu haberi görmedim. Sansasyon olsun diye abarttı genel medya konuyu ve sanki Yapay Zekâ kontrolden çıkmış gibi lanse edildi. Benim anladığıma göre programlar hata vermeye başladığı için kapatılmış.

Cem Say

Facebook o projenin fişini filan çekmedi. Pazarlık yapma konusunda kendi kopyalarıyla antrenman yaparken İngilizce kurallarını gözetmesi şartını koymayı unuttukları program kendince gramerden sapınca hatalarını fark edip antrenmanı durdurdular ve yeniden, bu kez düzgün İngilizce için de puan vererek baştan eğittiler. Tehlike söz konusu bile olmadı. İnsanların işlerini ellerinden alma gibi ekonomik sonuçlarla karşılaştırıldığında Yapay Zekânın yakın zamanda varoluşsal bir tehdit oluşturma riskini ihmal edilebilir derecede küçük görüyorum.

Çeşitli yorumlara göre bilim insanları, araştırmacılar bugünkü dünyamızda örneğin iklim değişikliğine bağlı yaşanan felaketleri öngörebilselerdi Endüstri Devrimi’nin hiç yaşanmaması gerekirdi. Nitekim Elon Musk (Tesla Motors CEO’su) Yapay Zekânın insanlığın bugüne dek kurup geliştirdiği medeniyet için varoluşsal bir risk olduğunu ve günün birinde robotlar tarafından yok edilene kadar bu konuda nasıl bir önlem alacağımızı bilmediğimizi söyledi. Facebook’un CEO’su Mark Zuckenberg ise Musk’a karşı çıktı. Durum hakkında felaket senaryolarının vahametine kapılmadan ve aşırı iyimser olmadan bu tartışmadan nasıl bir çıkarım yapmak mümkün sizce?

Levent Akın

Geliştirilen her teknolojinin getirdikleri yanında her zaman az ya da çok zararlı olabilecek yan etkileri de olabilir. Burada önemli olan bunların tartılıp bu teknolojiyi kullanmaya değip değmeyeceğine karar verilmesidir. Bu tartışmada tarafların Yapay Zekâ deyince aynı şeyi kastedip kastetmedikleri de belli değil. Elon Musk, yapay genel zekâ olarak adlandırılan, insan eşdeğeri sistemleri kastediyor olmalı. Bugün kullanılan tekniklerden yola çıkarak böyle bir sistem geliştirmek mümkün değil. Günümüzde Yapay Zekâ bir araç olarak kullanılmaktadır. Her uygulamanın da amacı bellidir. Geliştirilen Yapay Zekâ ürünü amacının dışında bir şey yapamaz yani satranç oynayan bir program tıpta tanı koymada kullanılamaz. Ancak tasarım ve programlama hataları durumunda iyi satranç oynayamayabilir. Bugünkü teknolojide olacak en kötü durum bence geliştirilen Yapay Zekâ araçlarının yaygın şekilde işsizliğe yol açmasıdır. Ancak düzgün bir planlama ile bunun önüne geçmek mümkündür. Filmlerde gördüğümüz canavarlaşan robot, program vb.nin bugünkü teknolojiyle yapılması mümkün değildir. Önemli olan bilgili bir şekilde toplumun yararına doğru kararların verilmesidir.

Ethem Alpaydın

Her biri milyarlarca dolar eden ve borsada sürekli işlem gören şirketlerin yöneticilerinin tartışmaları bilimsel olarak her zaman çok değerli olmayabilir; bence ikisi de konuyu kendi şirketinin bakış açısına göre değerlendiriyor. Robotların bizi yok edebileceği bir dünyaya çok uzağız, bundan bence şimdilik korkmaya gerek yok. Ama görülüyor ki teknolojik gelişmeler sonucunda (ki bu yalnız Yapay Zekâ yüzünden değil) bildiğimiz mesleklerin çoğu yakın zamanda ortadan kalkacak; bu da şimdiye dek görülenden çok daha yüksek oranlarda işsizliğe neden olabilir ve bu durum sonucunda yaygın kıtlıklar, kitlesel göçlerin çoğalması gibi çok kötü sonuçlar ortaya çıkabilir. Bundan gerçekten korkmamız ve önlem almaya çalışmamız gerekiyor. Örneğin; yaşam boyu eğitim programlarını artırmak bunun için bir çözüm olabilir. Yani önümüzde zeki robotların dünyayı ele geçirmesinden çok daha önemli riskler var ve bilim-kurgu senaryolarına kendimizi kaptırmak yerine böyle gerçek sorunlara odaklanırsak daha iyi yaparız.

Cem Say

Bu tartışmadan yapılacak çıkarım, Yapay Zekâ’ya yön veren iki dev şirketin sahiplerinden en az birinin onun potansiyeli hakkında çok yanılmakta olduğudur. Sanayi Devrimi’nin sonuçlarını öngörebilseydik bile ondan vazgeçebileceğimizi çok sanmıyorum, çünkü Sanayi Devrimi’nin parlak avantajları da var.

Google, Facebook, Amazon, IBM ve Microsoft gibi şirketler Yapay Zekânın toplum yararına olması yönünde aralarında işbirliği anlaşması kaleme aldılar. Amerikan Hükümeti de 2016’da sürücüsüz arabalar için kurallar standardı yayınladı. Şirketler ve hükümetler arasında Yapay Zekânın denetim altına alınması konusunda böyle bir konsensüs ortamı mevcut ancak temel eleştiriler ve sorular tüm bu düzenlemelerin nasıl uygulamaya konulacağında yoğunlaşıyor. Bir robotun bir insana zarar vermesi halinde suçlu kim olacak? Robotu üreten şirket mi, yazılımcı mı, tasarımcı mı? Yakın bir tarihte Yapay Zekâ polisi, Yapay Zekâ yargıcı gibi yeni tanımlarla, mesleklerle mi tanışacağız?

Levent Akın

Yapay Zekâ hukuku konusunda dünyada çok sayıda çalışma yapılıyor. Bu konudaki en önemli çalışmalardan birisi AB’de birkaç yıl önce yapılan RoboLaw adlı bir araştırma projesidir. Bu projenin önerileri AB Parlamentosuna Yapay Zekâ ile ilgili yasa yaparken başvuru kaynağı olması amacıyla sunuldu. Bugünkü kapasiteleriyle robotlar tam özerk kişiler sayılmadıklarından sorumlu tutulmuyorlar. Olayın oluşumuna göre yapılacak incelemede kimin kusuru olduğu belirlenecek. Duruma göre geliştiren, ya da kullanan kişi sorumlu olacak. Bu nedenle Yapay Zekâ konusunda uzman yargıçlar ve avukatlar olması yakın gelecekte mümkün ama Yapay Zekâ polisi bence hala bilimkurgu alanına giriyor. Ancak geliştirilen Yapay Zekâ sistemleri için bir takım denetim mekanizmaları oluşturulursa yapay zekâ denetçiliği diye yeni bir meslek olabilir.

Ethem Alpaydın

Bir Yapay Zekâ sisteminin kendi hukuki ya da etik sorumluluğu olacak bir benlik olması olasılığı bana çok uzak görünüyor. O zamana dek YZ sistemi de, ister yazılım, ister donanım olsun, bir şirket tarafından üretiliyor olacak ve tüm sorumluluklar da o şirketin olacak. Şu anda da otomatik karar veren sistemler hayatımızda var, uçaklardaki otomatik pilotlar örneğin; onlarda bir sorun çıkarsa üreten şirket sorumlu oluyor. Yine de örneğin sürücüsüz bir arabanın piyasaya çıkmadan önce insanların şu anda geçtiği ehliyet sınavından çok daha ciddi olarak sınanacağına, tek tük sorunlar olsa da sonuçta trafik kazalarının azalacağına ve ulaşımın onlar sayesinde çok daha kolay, hızlı ve ucuz olacağına eminim.

Cem Say

Bir asansörün bir insana zarar vermesi halinde sorumluluk nasıl paylaştırılıyorsa öyle olacak. Yapay Zekâ polis veya yargıç olup suçlu insanlarla mücadele edebilir, ama kendisinin işlediği hatalardan “suçlu” olduğu söylenebilir mi? Kısa vadede buna hazır olduğumuzu düşünmüyorum.

Özellikle tehlike boyutu düşünüldüğünde teknoloji açısından akla ilk gelen sürücüsüz arabalar oluyor. Nitekim bu tür arabaların çok basit yollarla ‘hack’lenmesi artık önemli bir güvenlik meselesi halini aldı. Hatta iş öyle bir boyuta ulaşmış durumda ki, Youtube’da sürücüsüz arabaları hackleme yolları üzerine videolar yayınlanabiliyor. Bu boyutuyla Yapay Zekânın sınırları ne olmalı sizce, bu konuda ne düşünüyorsunuz?

Levent Akın

Günümüzde ağa bağlı her türlü aracın hack’lenmesi mümkün. Yakınlarda milyonlarca kamera, fırın, buzdolabı gibi nesnelerin interneti aracı hack’lenerek çeşitli sitelere saldırı amacıyla kullanıldı. Bu nedenle bu Yapay Zekâ ürünlerinin tasarımında hack edilmesini imkânsız hale getirecek önlemler alınması ya da en azından hack edildiğinde tehlikeli bir sonucun ortaya çıkmasının engellenmesi gerekiyor. Bunun Yapay Zekâyı sınırlanmasını gerektirecek bir yönü yok. Sonuçta Yapay Zekâ ürünleri, program olsun, robot olsun insanlar tarafından kullanılacak, sınırlama olacaksa belki kullanım alanlarında olabilir.

Ethem Alpaydın

Arabanın hack’lenebilmesi Yapay Zekâ ile ilgili bir sorun değil, güvenlik sorunu. Şu anda da sürücüsüz arabalardan çok daha kritik iş yapan birçok bilgisayar sistemi “hack’lenebiliyor ama onları kullanmaktan vazgeçmiyoruz, daha güvenli yapmaya çalışıyoruz. Şu anda kullandığımız arabalar da çalınabiliyor örneğin, ama bu olasılık arabaların kullanılmasını engellemiyor.

Cem Say

Daha da akıllı olmalı ki kolayca hack’lenemesin. Araba gibi yaşamsal sistemlerin yazılımlarını şimdikinden çok daha sıkı denetimlere tabi tutmakla görevli resmi bir organ gerekebilir.

Eklemek istedikleriniz…

Levent Akın: Benim eklemek istediğim başka bir konu yok.

Cem Say: Korkunun ecele faydası yok!

Ethem Alpaydın: Yapay Zekâ tartışmasına nereden baktığınız da önemli. Belki bizim Türkiye’de yurt dışında yapılan tartışmanın aynısını yapmak yerine Yapay Zekâ’nın olası fayda ve risklerini de kendi özel koşullarımıza bağlı değerlendirmemiz gerekiyor. Japonya gibi doğum oranının görece düşük olduğu bir ülkede kollu ve bacaklı, insanın yerini doldurabilecek robotlar yapmak iyi bir fikir olabilir, ama Türkiye gibi işsizliğin zaten yüksek olduğu ve nüfusun hep arttığı bir ülkede Yapay Zekâyı insanın yerini almak için değil iş gücünün kalifikasyonunu artırmak için kullanmaya çalışmak bence daha iyi bir fikir olacaktır. Örneğin, gerçek zamanda konuşmayı bir dilden ötekine çeviren bir yazılım, yabancı dil bilmeyen insanlarımızı turizm sektöründe çalışmaya daha uygun hale getirebilir ve Türkiye için böyle bir yaklaşım örneğin rehber robotlar yapmaya çalışmaktan daha iyi bir çözüm olabilir.

Yazar: Özgür Duygu

Kaynak: www.medium.com

Sonraki İçerik

Saliselik farklar için günlerce çalışmak

Önceki İçerik

Korku kültürü ektiğini biçiyor

kigem

Kigem.com Kişisel Gelişim Merkezi’nin kısaltmasıdır. Türkçedeki ilk kişisel gelişim ve sosyal başarı portalıdır. Yazar Mümin Sekman tarafından yayın hayatına sunulmuştur. 2000 yılında yayına başlayan site, 19 yıldır kesintisiz bir şekilde geliştirici yayınlarına devam etmektedir. Sitenin yıllık ziyaretçi sayısı 5.000.000 kişiyi aşmaktadır. İçeriği uzman bir ekip tarafından özenle hazırlanmaktadır.

MAKALE

Anlatacak çok hikâyemiz var!

romanlar, modern romanlar, Manşet, homeros, hikayeler, destanlar

İnsanların düşüncelerini şekillendirdiği ve tarihi etkilediği düşünülen eserler www.bbc.com tarafından derlendi. İşte binlerce yıl öncesine dayanan destanlardan modern romanlara kadar kuşakların düşünce tarzını etkileyen muhteşem eserler…

Dünyayı şekillendiren hikâyeler

Binlerce yıl öncesine dayanan destanlardan modern romanlara kadar dünyanın değişmesine vesile olan ve kuşakların düşünce tarzını etkileyen eserler…

Büyük İskender genç yaştan itibaren Makedonya’nın kralı olmak üzere yetiştirilmişti. Yunanistan’ın kuzeyindeki bu küçük krallık başta Pers İmparatorluğu olmak üzere, komşularıyla sürekli savaş halindeydi. Bu nedenle savaşta ordusuna önderlik etmeyi erkenden öğrenmesi gerekiyordu.

Babası öldürüldüğünde İskender tahta geçti. Krallığın güvenliğini sağlamanın yanı sıra Pers İmparatorluğu’nu yenilgiye uğrattı, Mısır’dan Hindistan’a kadar yayılan toprakları ele geçirdi.

İskender’in elinde başka bir silahı daha vardı: Homeros’un İlyada’sı. Öğretmeni Aristoteles’in yardımıyla bu destanı ayrıntılı bir şekilde incelemişti. Seferlerine başladığında, hiçbir askeri önemi olmasa da destanda adı geçen Truva’da durmuş, oradaki sahneleri gözünde canlandırmıştı. Seferleri boyunca İlyada kitabıyla uyumuştu.

Homeros’un destanı, edebi öneminin yanı sıra, etkisi antik Yunanistan’ın kütüphanelerini ve kamp ateşlerinin çok ötesine geçen bir eser oldu. Bu eserde Yunan kültürünün düşünme ve yaşam biçimi resmediliyordu.

İlyada destanı ile İskender arasında karşılıklı bir etkileşim olmuştu. Bu destandan ilham alan İskender, Yunancanın geniş bir alanda konuşulan bir dil olmasını sağlayarak İlyada’yı dünya edebiyatının bir parçası haline getirmiş oldu. İskender’den sonraki hükümdarlar, İskenderiye ve Bergama’da kurdukları büyük kütüphanelerle Homer’in eserinin geleceğe aktarılmasını sağladı.

Hikayelerin öneminin ve etkisinin bir kitabın sayfalarının dışına taşmasına iyi bir örnektir bu. Yunan filozofu Eflatun (Plato)’ya göre, sanat insana sadece zevk vermemeli, aynı zamanda yasalara ve insan hayatına faydalı olmalı.

İlyada benzeri diğer eserlere Mezopotamya bölgesinden Gılgamış Destanı, Amerika’dan ise Mayaların Popol Vuh hikayesi gösterilebilir. Bu destanlar, nereden geliyoruz ve biz kimiz gibi sorular açısından tüm kültürlere referans oldu.

Çin edebiyatı ise Şarkılar Kitabı adıyla bilinen şiirlere dayanıyordu. Şiir yazmak ve okumak sadece şairlerin işi değildi. İmparatorluk idaresinde önemli bir mevkiye gelmek için sınava tabi tutulan insanlara şiir alanından ayrıntılı sorular soruluyordu.

Şarkılar Kitabı, şiiri Doğu Asya’da en önemli edebiyat tarzı haline getirdi. Dünya edebiyatının ilk önemli romanları şiirin etkisi altındaydı. 11. yüzyılın başlarında yazar Murasaki Şikibu Japon edebiyatının başyapıtlarından biri olacak olan ve dünyanın ilk romanı kabul edilen Genji’nin Hikayesi’ni yazmadan önce Çince öğrenmiş ve 1000 sayfayı aşkın kitabında 800 şiire yer vermişti.

Dünyada okur-yazar insan sayısının artması, kağıt ve matbaa gibi yeni buluşlar, yazılı hikayenin etkisinin artmasına neden oldu.

Araplar Çinlilerden kağıt yapımını öğrenmiş, daha önce sözlü olarak aktarılan hikayeler yazılı hale getirilerek Bin Bir Gece Masalları gibi eserler ortaya çıkmıştı.

Eski destansı hikayeler ve şiirlerden daha çeşitli olan bu masallar hem eğitim hem de eğlence işlevi görüyordu. Bin Bir Gece Masalları’nda, anlatıcı Şehrazat’ın, her kadınla bir gece yattıktan sonra kafasını uçuran Pers şahlar şahı Şehriyar’ı bu masallarla erdemli ve iyi kalpli bir insan haline getirmesinin hikayesi anlatılıyordu.

Şiir, masal ve destanlar daha sonraki edebiyat tarihine de damgasını vurdu. 13. yüzyıl İtalyan şairi Dante Alighieri, İlahi Komedya adlı eserinde Hristiyan inanca göre Cehennem, Araf ve Cenneti tarif ederken epik şiir formunu kullandı.

Üstelik Latince değil, Toskana bölgesinde konuşulan bir lehçede yazmıştı eseri. Böylece bugün İtalyanca olarak bildiğimiz dil yaygınlaştı. Edebiyatın dil üzerindeki etkisine iyi bir örnektir bu.

Bu alandaki en büyük değişim, Johannes Gutenberg’in Çin’deki teknikleri geliştirerek kuzey Avrupa’da matbaayı kurması sonucu oldu. Bu sayede kitaplar kitlelere ulaştı. Edebiyat açısından bu döneme roman damga vurdu ve kadınlar yeni bir okuyucu kitlesi olarak ortaya çıktı, modern toplumun sorunlarıyla ilgilenmeye başladı.

Mary Shelley’nin Frankenstein’ı ile bilim-kurguya adım atılarak bilimin ütopik vaatleri ile yıkıcı potansiyeli arasındaki çelişkilere yer verilmeye başlandı. George Orwell’in 1984’ü ile Margaret Atwood’un Damızlık Kızın Öyküsü adlı eserleri bu geleneği sürdüren modern örneklerdir.

Roman ayrıca yeni bağımsızlığını kazanan ülkeler açısından da bu mücadelelerinde etkili oldu. 1960’ların Latin Amerika’sında Gabriel Garcia Marquez Yüzyıllık Yalnızlık ile kıtasının birkaç kuşağına hitap ediyordu. Siyasi bağımsızlık kültürel bağımsızlığı gerektiriyordu ve romanlar bunun için iyi bir araçtı.

Geniş kitlelerin okur-yazar olması bu ve diğer yazarların işine yarasa da, matbaa edebiyatın kontrol ve sansürünü de kolaylaştırdı. Totaliter rejime sahip ülkelerde sansürden kaçınmak için yeraltı matbaaları geliştirildi.

Bugün yazı teknolojisinde yeni bir devrim döneminden geçiyoruz. İnternet okuma ve yazma biçimimizi, edebiyatın yayılmasını ve kimlerin buna erişimi olacağını belirliyor. Yazı dünyasının yeniden büyük bir dönüşüm geçireceği bir dönemin başındayız.

Kaynak:  www.bbc.com

Yazar:  Martin Puchner

Okumaya devam et

MAKALE

Kitap önerisi: Stresli bir dünyada mutlu çocuk yetiştirmek

Stresli Bir Dünyada Mutlu Çocuk Yetiştirmek / Ahmet Yıldız / ALFA Yayınları

Güçlü Hafıza kitabı ile tanınan Ahmet Yıldız‘ın yeni kitabı günümüz çocuklarının mutluluğu üzerine odaklanıyor. Mutlu olmaya olan ihtiyacın arttığı günümüzde mutluluğa bilimsel çerçeveden bakan yazar kitabın son bölümünde 52 etkinlik önerisi sunuyor.

KİTABIN ARKA KAPAK YAZISI

mutluluk, mutlu çocuk, Manşet, kitap, ahmet yıldız — *Kitap içerisinde yer alan 52 Hafta 52 Etkinlik bölümü ile ebeveynler çocuklarıyla mutluluğu güçlendirici aktiviteler yapabilecektir.*

Sorular çocuklardan önce doğar, onlardan daha hızlı büyürler.

Doğmadan önce:
“Bu dünyaya çocuk getirilir mi?”
Doğduktan sonra,
“ İyi bir anne/baba olabilecek miyim?”
Büyüyünce:
“Ben nerede yanlış yaptım?”

Anne babalık istifa edilemeyen bir görev; iyi yapmak yetmiyor, her gün daha iyi yapmak gerekiyor! Neyse ki, çocuğunuz dünyadaki ilk çocuk değil ve son çocuk da olmayacak. Bilim dünyası hızla kritik sorunlara uygulanabilir çözümler üretiyor.

Mutlu bir çocukluk herkesin hakkı ve isteği. Büyük soru şu? Peki, ama nasıl?

Türkiye çapında etkinlik uygulamalarıyla tanınan Ahmet Yıldız bu kitabında iki büyük sorunun peşinde:

“Çocuğuma mutlu bir çocukluk yaşatabilecek miyim?”
“Çocuğuma mutlu, başarılı ve güvenli bir gelecek inşa edebilecek miyim?”

Mutlu çocuklar üzerine odaklanmak çok önemli, çünkü çocuklar hızla mutsuzlaşıyor. Araştırmalara göre, çocukların üçte biri mutsuz.

İradeleri, istekleri ve dikkatleri görülmedik derecede kırılgan, zayıf ve dağınık.

Güzel haber şu ki, mutlu çocuk olmak öğrenilebiliyor.

Kitabı nasıl inceleyip temin edebilirim?

Kitap Türkiye’deki tüm orta ve büyük ölçekli kitapçılara dağıtılmaktadır. D&R gibi büyük zincir mağazalarda daima bulabilirsiniz. Küçük kitapçılarda ise az sayıda stok tutulduğundan dolayı bazı kitaplar bulunamayabilmektedir. Bu tür durumlarda okurun yapması gereken iki yol vardır;
1. Size en yakın kitapçıya giderek kitabı sorabilirsiniz. Eğer kitap sorduğunuz kitapçıda yoksa hafif fırça atarak :)) getirmesini isteyip sipariş verebilirsiniz. Bu durumda kitapçı 1-2 gün içerisinde kitabınızı size ulaştıracaktır.
2. İnternet üzerinden kitap satan yerlerden kitabı (üstelik %20 – %30 daha ucuza) alabilirsiniz.

İşte bazı internet kitapçıları:

ALFA – www.alfakitap.com
D&R – www.dr.com.tr
İdefix – www.idefix.com
Babil – www.babil.com

Okumaya devam et

MAKALE

Mükemmel strateji: Kullanışlı, sade ve zamana dayanıklı olmalıdır

strateji, Manşet, küçük siyah elbise, coco chanel

Antoine de Saint-Exupery’nin dediği gibi “Mükemmellik eklenecek bir şey kalmadığında değil, çıkartılacak bir şey kalmadığında elde edilir.” Temel Aksoy, Coco Chanel’in “küçük siyah elbise’’ tasarımından ilham alınarak nasıl strateji oluşturulması gerektiğini paylaşıyor. Şirketlerin tasarladıkları stratejilerin kullanışlı, yalın ve zamana dayanıklı olması gerektiğini anlatıyor.

Strateji Küçük Siyah Elbise Gibi Olmalıdır

Coco Chanel, 1926 yılında Paris’te ev temizliği yapan kadınların giysilerinden esinlenerek siyah bir elbise tasarladı. Bu “küçük siyah elbise” 20.Yüzyılın moda ikonu oldu.

Chanel’in kullandığı jarse kumaş ne penye gibi yumuşak ve vücudu sarıp giyen kadını ucuz gösteren ne o dönemde yaygın olarak kullanılan sert kumaşlar gibi kaskatıydı. Kadınlar yüksek topuklu ayakkabı ve inci kolyelerle “küçük siyah elbiseyi” davetlerde giydikleri gibi düz ayakkabılar ve bir eşarpla gündüz de giyebiliyorlardı. Siyah rengin ve jarse kumaşın modası geçmiyor, kadınlar bir kere satın aldıktan sonra elbiseyi uzun yıllar kullanıyorlardı.

Virginia Üniversitesi Darden School profesörü Jeanne Liedtka, strateji yapanların Coco Chanel’in bu ikonik elbise tasarımından ilham almaları gerektiğini söyler.

Strateji insanlar ve şirketlerin hedeflerine ulaşmak için seçtikleri yöntemdir. Her yöntem gibi strateji de kullanışlı olduğu ölçüde değerlidir. “Küçük siyah elbisenin” bir gece davetinde abiye, bir akşamüstü gezmesinde kadını rahat ettirmesi gibi şirketlerin sahiplendikleri stratejiler de değişen koşullarda amaca hizmet edebilmelidir.

Ayrıca stratejinin sade ve yalın olması gerekir. Bugün çoğu şirketin web sitelerine ve toplantı odalarının duvarlarına yazdığı stratejileri anlamak mümkün değildir. Hatta bunları tasarlayıp yazanlar bile ne demek istediklerini günlük dilde anlatamazlar. Çünkü kullandıkları stratejiler çok karışık, çok karmaşık, çok dolaylıdır. Oysa mükemmel olan her strateji sade ve yalındır. Antoine de Saint-Exupery’nin dediği gibi “Mükemmellik eklenecek bir şey kalmadığında değil, çıkartılacak bir şey kalmadığında elde edilir.” Coco Chanel’in “küçük siyah elbisesinden” çıkartılacak hiçbir parça hiçbir ayrıntı hiçbir dantel yoktur. Zarafeti saf, sade ve yalın olmasından gelir.

Son olarak stratejinin zamana dayanıklı olması gerekir. Strateji değiştirilmez diye bir kural yoktur elbette ama iyi strateji zamana dayanıklı olandır. Eğer bir şirketin benimsediği strateji moda olan bir akımdan etkilenirse kısa zamanda demode olur. Amazon’un kurucusu Jeff Bezos “Başarılı ve sürdürülebilir bir iş kurmak istiyorsanız kendinize sormanız gereken soru gelecek yıllarda nelerin değişeceği değil, nelerin değişmeyeceği sorusudur. Değişmeyecek olanları tespit edin ve bütün enerjinizi ve çabanızı bunlara yoğunlaştırın.” der. Coco Chanel’in “küçük siyah elbisesi” zamana dayanıklı olduğu için ikonik bir tasarım olmuştur.

Coco Chanel’in 1926’da tasarladığı “küçük siyah elbise” bugün hala kadınların girdikleri farklı ortamda insanları etkilemek, kendi kimliklerini yansıtmak ama aynı zamanda rahat etmek için kullandıkları; kolay yıpranmayan, modası hiç geçmeyen bir elbise. Üstelik çok zarif.

Şirketlerin tasarladıkları stratejilerin de “küçük siyah elbise” gibi kullanışlı, yalın ve zamana dayanıklı olması gerekir.